پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

وجود مافیای دارو برای بسیاری از مردم به یک واقعیت غیرقابل انکار تبدیل شده است؛ واقعیتی که تجربه روزمره آنان از بازار دارو و تجهیزات پزشکی گواه آن است. بارها شاهد بوده‌ایم داروهایی که در داروخانه‌های رسمی یافت نمی‌شوند، در بازار سیاهِ دارو به ویژه در محله‌ای مانند ناصرخسرو که نامش بیش از هر چیز با داروهای ممنوعه و نایاب گره خورده به راحتی در دسترس هستند. جالب آنکه امروزه حتی نسخه‌های مجازیِ «ناصرخسرو» نیز رونق گرفته‌اند و با وجود خطرات داروهای قاچاق، تاریخ‌گذشته یا تقلبی در این بازار، برخی بیماران ناچارند برای تهیه داروهای حیاتی به این چرخه غیرقانونی پناه ببرند. این وضعیت نه تنها ضعف ساختار توزیع دارو در کشور را آشکار می‌کند، بلکه وجود مافیای سازمان‌یافته دارو را غیرقابل ردیابی می‌کند.

۷ وزیر دولت چهاردهم شامل وزیر بهداشت، وزیر آموزش و پرورش، وزیر تعاون، وزیر کار و رفاه اجتماعی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر صمت، وزیر میراث فرهنگی، وزیر صنایع دستی و گردشگری وزیر نیرو، در ابتدای سال ۱۴۰۴، در جلسات هفته جاری کمیسیون‌های تخصصی مجلس به جهت پاسخگویی به سوالات و پیگیری برخی از مطالبات توسط نمایندگان مجلس، حضور خواهند داشت.

متأسفانه طی سه سال گذشته، آمار و ارقام ابتلا به انواع سرطان در ایران منتشر نمی‌شود. افزایش تعداد سرطان در همه دنیا و به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، مانند ایران، رایج است. طبق پیش‌بینی‌ها بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۴۰ حداقل ۱۱۵ درصد افزایش سرطان در کشور داریم، در حالی که متوسط جهانی ۶۳ درصد است؛ یعنی افزایش موارد ابتلا به سرطان در ایران نزدیک به ‌دو برابر متوسط جهان است. کاری در مرکز ملی مقابله به‌تحقیقات سلامت و پژوهشکده انیستیتو کنسر انجام شده که بر اساس آن شایع‌ترین سرطان‌ها در ۱۵ سال آینده کشور بررسی گردید. در هر دو جنس، سرطان پستان اول است، تیروئید دوم می‌شود. سرطان معده سوم است. در صحبت های دو میهمان برنامه و درمانگر سرطان، متاسفانه «فقدان برنامه‌ریزی درست، مدیریت اشتباه و مبتنی برنفع شخصی مدیران و همچنین ناتوانی در اجرای برنامه‌های قبلی پیشگیری از سرطان» جایگاه ویژه‌ای دارد. معتقدند که سرمنشاء بسیاری از مشکلات سوءمدیریت بوده و برخی از مدیران فکر می‌کنند اگر زیرمجموعه آنها برنامه خوبی را اجرا کنند، جای شان را می‌گیرند. دید بسیاری مسئولان بسیار پایین است و دیدگاه ملی ندارند. آنها فقط به میز خودشان فکر می‌کنند؛ چون مطیع و بله قربان‌گو هستند و با این روش نمی‌شود کشور و بخش های تخصصی را اداره کرد و حتی به موضوعات خاص پرداخت.در ایران ۶۸ درصد از بیماران بعد از مبتلا شدن به‌سرطان دچار «هزینه‌های کمرشکن» می‌شوند. یعنی بیش از یک سوم درآمدهای خانوار صرف چیزی شود. اگر شما ۲۰ میلیون درآمد دارید و ماهانه ۷ میلیون را صرف چیزی کنید دچار هزینه‌های کمرشکن شده‌اید. یکی از مهمترین دلایل این هزینه‌ها، آن است که سرطان در ایران دیر تشخیص داده می‌شود. وقتی سرطان دیر تشخیص داده می‌شود، درمان‌پذیری کاهش یافته و هزینه‌ها بیشتر شده و سال‌های ازدست‌رفته عمر افزایش می‌یابد. سند ملی توسعه شبکه ملی مراقبت از سرطان در سال ۹۶ تدوین گردید و در سال ۹۷ ابلاغ شد ولی همانجایی که ابلاغ کرده بود مقاومت در اجرا داشت. ما مراکز مختلف تشخیص و مراقبت را در این سند آورده بودیم که باید کجاها تشکیل شود. به‌این سند توجهی نشد. در نتیجه با وجود موافقت، اصولی درباره مرکز جامع سرطان به‌افراد داده شده بود؛ موقع دادن پروانه بهره‌برداری، گفتند اصلا ما چنین مراکزی نداریم.مرکز جامع سرطان اگر در هر استانی تشکیل شود خیلی از مشکلات حل می‌شود. نه این که وزارتخانه مدام سنگ‌اندازی کند. متاسفانه آنها همت بالا ندارند. دلسوزی بسیار کم شده است. مردم نسبت به ‌همدیگر و آقایان نسبت به ‌مردم دلسوز نیستند. دلسوزی یعنی فکر کنیم بیماران مانند برادر و مادر و خواهر خودمان هستند.ما ۷۵ مرکز اجرایی در سطح دوم افتتاح کردیم تا پاسخگوی پذیرنده نظام ارجاع از سطح یک باشد و بیماران مشکوک به ‌سرطان که حدود ۵ درصد کل مراجعان بودند، به ‌این مراکز مراجعه کنند. پروتکل ارجاع وجود داشت. در ساختار به‌هم‌ریخته بیمارستان‌های ایران نمی‌شد نظام ارجاع را اجرا کرد مگر اینکه یک سری آدم‌ها آموزش ببینند. ما این کارها را انجام دادیم ولی برخی مدیران اعتقاد به ‌مراکز اجرایی نداشتند. ۵۰ دستگاه با هزینه ژاپن به‌صورت رایگان گرفتیم ولی الان دستگاه‌ها کار نمی‌کنند. این دستگاه‌ها رایگان آمده و آدم‌ها آموزش دیده‌اند ولی دستگاه‌ها کار نمی‌کنند.

ادعا می‌شود که شرکت‌های بزرگ با منابع مالی قوی، دارو‌های مورد نیاز بازار را پیش‌خرید کرده و این موضوع باعث می‌شود که داروخانه‌ها مجبور شوند برای تأمین دارو‌های خود به این شرکت‌ها مراجعه کنند. این روند نه تنها به نفع مصرف‌کنندگان نیست بلکه باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش دسترسی به دارو‌های ضروری می‌شود. علاوه بر این، برخی از اعضای هیئت مدیره و سهامداران شرکت‌های پخش دارو به‌دلیل حضور در جوامع صنفی و پست‌های اجرایی، دارو‌های کمبود بازار را به سمت شرکت‌های خود سوق می‌دهند. این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد شفافیت و عدالت در توزیع دارو به وجود آورده است. یکی از داروخانه‌داران در این خصوص گفت: “ما شاهد هستیم که برخی شرکت‌ها به‌طور خاص به داروخانه‌های خاصی خدمات می‌دهند و این موضوع باعث ایجاد نابرابری در بازار می‌شود.

دبیر شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم از وجود نشت گسترده دارو در کشور خبر داد و اعلام کرد که بسیاری از دارو‌های کمیاب به جای داروخانه‌ها، در بازار آزاد به فروش می‌رسند. در جریان آسیب‌شناسی‌های صورت گرفته، مشخص شد در زمینه راه‌اندازی کامل سامانه‌هایی که به موجب قوانین و مقررات باید بر فرایند تامین دارو و توزیع آن میان مصرف‌کنندگان نظارت داشته باشند و همچنین در زمینه اتصال سامانه‌های دستگاه‌های مختلف به همدیگر، خلأ‌هایی وجود دارد. همچنین مشخص شد در حالی که برخی از این سامانه‌ها راه‌اندازی شده‌اند، اما فرایند اجرایی آن‌ها هنوز تکمیل نشده است و .... سوال پایگاه تحلیلی خبری شعار سال این است که با وجود تمامی هشدار‌های صادر شده از طرف این پایگاه خبری درخصوص عملکرد سازمان غذادارو، چرا توجه لازم بدان صورت نگرفته است؟ نکته دوم اینکه، چرا تعبیر به وجود خلا وجود دارد و نگاه جرم انگارانه به مسئله در مسئولان قضایی ملاحظه نمی‌شود. آیا دوستان قوه قضائیه اعتقادی به قصور، تقصیر، ترک فعل و اهمال ندارند؟

طرح «دارویار» که قرار بود از افزایش قیمت و کمبود دارو جلوگیری کند، در رسیدن به این هدف ناکام مانده و از یک سو داروها نایاب و کمیاب شده‌اند و قیمت‌ها به‌طور سرسام‌آوری افزایش یافته و از سوی دیگر شرکت‌های دارویی در میان کمبود نقدینگی و چک‌های برگشتی روبه‌ ورشکستگی نهاده‌اند.نکته قابل توجه اینکه پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، ده ها و صدها بار درخصوص عواقب و پیامدهای این طرح کشککی و آبدوغ خیاری از ابتدای اجرای آن هشدار داده بود. با توجه به تضییع منافع ملی و ضرر و فشار بر شهروندان و دور شدن و دور بودن طرح از اصول حکمرانی و به اتهام های چهارگانه قصور، تقصیر، ترک فعل و اهمال ، خواستار دادگاهی شدن دکتر عین الهی وزیر بهداشت دولت سیزدهم هستیم. به سازمان بازرسی کشور مجددا هشدار می دهیم که مماشات در بررسی موضوع طرح دارویار و هشدارهایی که از اولین روزهای اجرای این طرح داده ایم، بحث شکایت مجدد از بخش های مرتبط این سازمان که وظیفه نظارتی بر وزارت بهداشت ،درمان و اموزش پزشکی را برعهده دارند، خواهد شد. مشفقانه و به صراحت عرض شد تا خدای ناکرده در آینده شاهد گلایه مندی دوستان نباشیم.

در هفته‌های پایانی سال ۱۴۰۲، کمبود دارو دوباره خبرساز شد و کار به جایی رسید که بیماران دیگر به جای هفت‌سین و آجیل شب عید به دنبال انسولین، وارفارین، دارو‌های پیوندی و... بودند. در واکنش به این مسئله، صدای محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس بلند شد. نکته جالب توجه داستان دارویار آنجاست که در زمان تصویب و اجرای این طرح، پایگاه تحلیلی خبری شعار سال با انتشار گزارشات کارشناسی و میدانی مستدل، شکست این طرح را پیش بینی کرده بود. اما هیچ کدام از نهاد‌های نظارتی، امنیتی و حتی مجلس شورای اسلامی و نظام‌های نظارتی در دولت، به این هشدار‌ها توجه نکردند (کلیه اسناد در داخل سایت قابل جستجو و بازبینی است) در واقع به نظر می‌رسد که کشور بشکل زشتی قصد آزمون و خطا در موضوعاتی را دارد که دلسوزان نظام و انقلاب درباره مخاطرات تجربه ان‌ها هشدار می‌دهند. ویروس نابودگر، به نظر شما در کجای چرخه قرار گرفته است؟ آیا باید اجازه داد که مدیرنما‌ها با منافع ملی بازی کنند و دست آخر با چند توجیه و حداکثر یک معذرت خواهی، مخاطرات امنیتی ایجاد شده را ماست مالی نمایند؟ چرا در جمهوری اسلامی، اراده کافی برای محاکمه مدیران ناکارآمد و پیگیری ناکارآمدی مدیریتی وجود ندارد؟ چرا هم راستا با محاکمه قصور، تقصیر، اهمال و ترک فعل مدیریتی، نباید به جرایم همسان در نهاد‌های نظارتی پرداخت؟ اگر نهاد‌های نظارتی بیدار بودند که این اتفاقات در کشور رخ نمی‌داد.

بانک مرکزی در اواسط فروردین ماه ۱۴۰۳، لیست ابربدهکاران بانکی را در سه حوزه تسهیلات جاری، غیرجاری و اشخاص مرتبط تا پایان اسفند ۱۴۰۲ را به‌روزرسانی و منتشر کرده است. نگاهی تطبیقی به این لیست و لیست‌های سه ماهه قبلی، ناگفته‌های زیادی منجمله ضرورت تمرکز بر بحث امهال بدهی، ورودی‌های جدید از ابر بدهکاران، علل ناتوانی برخی از بانک‌ها در وصول و یا کاهش مطالبات و مواردی همانند را در بر دارد. شایعاتی درخصوص وام دهی ضربدری افراد مرتبط بانک‌های گوناگون شنیده می‌شود که نیازمند راست آزمایی است و شعار سال، به زودی با ذکر شواهد متقن، اقدام به افشاگری درباره برخی از این بانک‌ها خواهد کرد (در حال حاضر، در مرحله راست آزمایی شنیده‌ها و گزارشات دریافتی هستیم).

حسن نوروزی با اشاره به عملکرد وزارت بهداشت گفت: عملکرد وزارت بهداشت در دولت آقای رئیسی در حوزه تأمین دارو و تجهیزات پزشکی قابل تقدیر است ( شعار سال: اگر سیستم نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس درست کار می کرد، بهت یاد می دادیم، حاشیه گویی و تعارف در اصول چه هزینه ای دارد و کاری می کردیم که دیگر منافع ملی را خرج آفتابه و لگن این وکیل و آن وزیر نکنی). وی مدعی شده است که در حوزه تجهیزات پزشکی نیز با ورود شرکت های دانش بنیان شاهد پیشرفت های چشمگیری هستیم و بخش عمده ای از نیاز کشور به تجهیزات پزشکی از طریق شرکت های دانش بنیان تأمین شده است.عملکرد وزارت بهداشت و دولت آقای رئیس در حوزه تأمین دارو قابل تقدیر است و ما شاهد زحمت شبانه روزی دولت سیزدهم در این رابطه هستیم و ..... . واقعا تو کجا و در چه اتمسفری زندگی می کنی عمو ؟ مثلا سوگند نمایندگی هم خورده ای؟

رامک حیدری، موسس انجمن دیستروفی: «وزارت بهداشت فقط می‌خواهد دهن خانواده‌ها را ببندد. گفته‌اند از کجا پول بیاوریم؟! چطور می‌خواهند دارویی که حتی آزمایش‌های فاز حیوانی را نگذرانده، بین بیماران توزیع کنند؟! موسس انجمن دیستروفی با بیان این که وزارت بهداشت دیگر دارویی برای بار دوم خریداری نکرد که به بچه‌های اولویت دوم برسد، گفت: «فقط یک بار در یک محموله دارو را خریداری کردند. طی تجمع‌هایی که خانواده‌ها گذاشتند، وزارت بهداشت اعلام کرد که به اولویت دو هم دارو می‌دهد. در صورتی که دوز اولویت اول هم ناقص تزریق شده بود. برای مثال شخصی که در ماه، دو شربت ریسدیپلام مصرف می‌کرد، گاهی یک شربت مصرف کرده و گاه هیچ شربتی مصرف نکرده است. از سوی دیگر، وزارت بهداشت و درمان، اعلام کرد که این دارو‌ها اثربخشی نداشته‌اند».

بر اساس اخبار دریافتی از اقدامات انجام شده برای بیماران خاص، پانسمان‌های تخصصی ۸۰۰ بیمار پروانه‌ای (EB) برای پاییز ۱۴۰۲ توسط وزارت بهداشت تامین و این پانسمان‌ها تحویل خانه EB شدند . از طرف دیگر، دومین محموله داروی جدید و گران‌قیمت تزریقی بیماران SMA با برند اسپینرازا در مردادماه وارد کشور شد، اما با بیش از دو ماه تأخیر و کشمکش میان معاونت‌های تحقیقات و فناوری، درمان و سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، در نهایت طبق پروتکل پرابهام مقرر شد به بیماران بالای ۱۱ سال تعلق گیرد.

بیماران اس‌ام‌ای همچنان برای رسیدن به دارو مطالبات زیادی دارند‌؛ مطالباتی که روز‌به‌روز به مسئله‌ای حیاتی تبدیل می‌شود. آنها روز گذشته به دلیل محقق‌نشدن وعده‌های مسئولان و دستور اکید رئیس‌جمهور برای اختصاص دارو به تمام بیماران مقابل سازمان غذا و دارو تجمع کرده و خواستار پیگیری مشکلاتشان در حوزه دارو شدند.

سرنوشت دارو در حال تبدیل‌شدن به سرنوشت مَسکن است و از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده. هادی‌پور اظهار داشت: «حوزه دارو از گردش سالم در داروخانه‌ها به گردش ناسالم درآمده، بیشتر چرخش کرده و سود در این حوزه این است که دپو شود تا با قیمت گران‌تر بفروشند. نتیجه یک قانون غلط، همین شرایطی است که اکنون داریم؛ نه دسترسی مردم به دارو بیشتر شده، نه مناطق‌محروم برخوردار از داروخانه. وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو اعلام کنند که در مدت اجرای این آیین‌نامه در کدام مناطق محروم، چه‌تعداد داروخانه احداث شده است.

گویا خدا در زمان تقسیم فهم و شعور بعضی ها را معاذ الله ، خیلی محروم گذاشته است. آمار سقط جنین غیر قانونی بالاست، قبول. اینکه این عمل از بعد شرعی، انسانی و قانونی، خلاف بوده و بشدت مذموم است، قبول. ولی چه کنیم با طرح بی کفایتی بنام حمایت از توسعه جمعیت؟ چه کنیم با واقعیت مشکلات اقتصادی؟ چه کنیم با واقعیت روابط کثیف سفید که دستپخت نجس بعضی از همین اقایان مدیر خائن به انقلاب و غافل از فرهنگ و تربیت است؟ در چنین شرایطی، باید از ده جبهه فعال، با هشت جبهه کم اهمیت تر صلح کرد و در دو جبهه ، جانانه جنگید. دنبال گله خرگوش دویدن کار یک مشت معرکه گیر بی سر و پا و یا نادان کوته فکر است. مگر می شود و می توانید مراکز زیر زمینی را تعطیل کنید؟ مگر می شود و می توانید در شرایط حاضر،جلوی بعضی چیزها را بگیرید؟ آقایان محترم، جبهه واقعی فرهنگ با عقبه تربیت را در اولویت حرکت قرار دهید. مابقی اقدامات، صرفا اقدامات و برنامه های حمایتی خواهند بود.

علیرضا کیانی نایب رئیس انجمن صنایع شوینده، بهداشتی و آرایشی ایران گفت: هم‌اکنون پودر دستی دیگر در کشور تولید نمی‌شود و تا چند ماه دیگر کمبود این محصول در بازار احساس خواهد شد. همچنین تا تیر ماه سال آینده هم تولید برخی دیگر از کالا‌های مهم آرایشی و بهداشتی متوقف خواهد شد، چون به دلیل قیمت‌گذاری دستوری تولیدکننده دیگر توان تولید این محصولات را ندارد و تولید این محصولات از صرفه اقتصادی خارج شده است.

بحران کمبود‌های بی‌سابقه دارویی در پاییز امسال نگرانی‌هایی را در پی داشت. هر چند با واردات داروی هندی و در نهایت کوتاه آمدن دولت برای افزایش قیمت‌ها در برابر شرکت‌های داروسازی که البته آن‌ها هم اغلب دولتی و عمومی بودند، تا حدودی اوضاع مدیریت شده‌است، اما نگرانی‌ها همچنان باقی است. بحران قابل توجه این است که، مردم از پس قیمت دارو‌هایی که نسبت به پارسال دو تا سه برابر یا بعضاً بیشتر افزایش قیمت داشته بر نمی‌آیند و در این صورت بیشترین فشار بر دوش مردم خواهد بود، چه از نظر قیمت دارو چه از نظر اینکه ممکن است با کمبود دارو مواجه شویم.

دارو یار به عنوان مهم‌ترین طرح دولت سیزدهم روز‌های خوشی را سپری نمی‌کند. این طرح باهدف انتقال یارانه دارو از ابتدای زنجیره به انتهای آن و پایدار کردن زنجیره تامین دارو آغاز شد، تا ما به التفاوت ارز ترجیحی و ارز نیمایی به جای اختصاص به تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو به مصرف کنندگان و در قالب بسته حمایتی به بیمه‌ها تعلق گیرد و بیمه‌ها ملزم اند مبلغ را به داروخانه‌ها بپردازند. اما در عمل این طرح به گرانی و حتی کمبود شدید دارو منجر شده است. نتایج یک نظرسنجی در صداوسیما نیز نشان می‌دهد، ۳۷ درصد علت عدم توفیق این طرح ناشی از «ناهماهنگی میان دستگاه‌ها در تامین منابع» و ۲۸ درصد هم حاصل «فقر زیرساختی نظام درمان» است.

عبدالحسین روح الامینی رئیس کمیته غذا و دارو مجلس، با اشاره به عدم مدیریت و ناتوانی وزیر بهداشت در حل مشکلات پزشکان، پرستاران، دارو، درمان و واکسن از طرح استیضاح بهرام عین اللهی وزیر بهداشت و درمان با بیش از ۶۰ امضای نمایندگان و ثبت آن در سامانه مجلس خبر داد.

گویا قرار است با رویکردی روند نگر به چالش‌ها و مسائل نگاه کنند و منتظر باشیم در یک تابع رگرسیونی اتفاق بیفتند؟ گویا قرار است که آنفلوآنزا از رئیس سازمان غذا دارو اجازه بگیرد که بیاید یا نیاید؟ این چه توجیهی کم عمق و غیرکارشناسی است که ارایه می‌کنید؟ از طرح دارویار بگویید که چندماه پیش به شما هشدار هم دادیم و نشنیدید. از فساد‌ها و اهمال‌ها و تعارض منافع خصوصا در سازمان تحت امر خودتان بگویید؟ شهروندان را چه تصور کردی عزیز؟ اگر امروز حاشیه امن مدیریتی به هزار و یک دلیل اشتباه برای مدیران ارشد دولتی برقرار است (من جمله شخص شما)، قرار نیست که این روند نادرست همراه با ضعف نظارت مردمی و چشم پوشی‌های نظارتی ادامه داشته باشد. گام دوم انقلاب، گام مطالبه گری هاست نه گام توجیه. به کارتان با قدرت بپردازید و حاشیه گویی‌ها و توجیهات را کنار بگذارید.

در ماه‌های گذشته برخی از اقلام دارویی به ویژه دارو‌های مصرفی بیماران خاص، نایاب یا کمیاب شد امری که به گفته نایب‌رئیس انجمن داروسازان ایران همچنان ادامه دارد. با این حال وزارت بهداشت این موضوع را نیز همچون افزایش قیمت دارو تکذیب می‌کند.